بارها در مقالات از پلی اتیلن و پلیمر صحبت کرده‌ایم و در خصوص مخازن، تانکرها و به طور کلی محصولاتی که با این مواد ساخته می‌شوند مطالبی را بیان کرده‌ایم. به دفعات در خصوص ویژگی‌های پلی اتیلن و پلیمر به تشریح مطالبی پرداخته‌ایم و از مزیت‌ها و تفاوت‌ها گفته‌ایم.
بدون شک پلی اتیلن بخش ضروری و جدایی ناپذیر زندگی امروزی است که به دلیل ویژگی‌ها و مزیت‌هایی که دارد توانسته است در صنایع متعدد از عایق بندی و حمل و نقل گرفته تا بسته بندی و اسباب بازی، جایگاه قابل قبولی را برای خود در بازار جهانی رقم بزند.
اما در این مقاله قصد داریم تا به صورت هر چند خلاصه مقداری تخصصی تر در خصوص پلی اتیلن و پلیمر سخن بگوییم که پلی اتیلن و کاربردهای آن چیست.
پلی اتیلن چیست؟
خیلی مواقع که سخن از پلی اتیلن ( Polyethylene یا polythene ) به میان می‌آید بسیاری آن را پلاستیک می‌نامند. این در حالی است که پلاستیک نوعی صفت است و نه اسم اصلی. منظور از اینکه می‌گوییم پلاستیک یک صفت است، این هست که موادی که بر اساس فشار قابلیت تغییر شکل را دارند پلاستیک نامیده می شوند. بر این اساس پلیمر که یکی از مشتقات اصلی و مهم آن آن پلی اتیلن می‌باشد نیز نوعی پلاستیک به حساب می‌آید.
پلیمر کلمه ای یونانی است که متشکل از دو کلمه پلی به معنای چند و کلمه مر به معنای واحد است. در معنای کلی پلیمر یعنی «چند واحد». پليمرها به طور کلی به سه نوع پليمرهاى طبيعى، طبيعى اصلاح شده و مصنوعى تقسيم می‌شوند.
تاکنون به صورت تقریبی حدود 60 پليمر مهم و کاربردی به بازار عرضه شده كه مشتقات آن‌ها به بيش از 2000 مورد مى‌رسد و البته این تعداد همچنان رو به افزایش است. اگر بخواهیم به معروف‌ترین انواع پلیمر اشاره کنیم، می‌توان به پلى اتيلن ها، پلي پروپيلن ها و پلى بوتيلن ها اشاره نمود كه در صنايع لوله و مخازن پلی اتیلن، كاربرد بیشتری دارند.
از منظر سیر تاریخی، این مواد در زمان‌های خاصی رایج یافتند که می‌توان این زمان‌ها را به صورت ذیل ارائه نمود:
- رواج نايلون در سال 1938 بود
- رواج پلى اتيلن در سال 1942بود
- رواج پلى پروپيلن در سال 1957 بود
- رواج پلى بوتيلن در سال 1974 بود
- رواج پليمرهاى كريستال مايع که در ساخت اجزاى الكترونيكى کاربرد فروان دارند در سال 1985بود
انواع پلی اتیلن
زمانی که بخواهیم انواع اتیلن را مورد بررسی قرار دهیم، نیاز است تا آن‌ها را بر اساس دانسیته طبقه‌بندی نماییم. دانسیته (Density) همان چگالی است که به آن جرم حجمی یا جرم مخصوص نیز گفته می‌شود.
لازم به ذکر است كه اندازه زنجیر پلیمر و نوع و تعداد شاخه‌های موجود در آن زنجیر، دخالت مستقیمی در مقدار دانسیته پلی اتیلن ها دارند.
در ادامه قصد داریم که به جهت آشنایی شما با انواع اتیلن ها، به معرفی مختصری از 4 مورد پلی اتیلن بپردازیم. پیش از پرداختن به معرفی انواع پلی اتیلن، باید به این نکته اشاره کنیم که با توجه به تخصصی بودن موضوع، تا حد ممکن سعی کرده‌ایم به زبانی ساده و نیز مختصر و مفید مطالب را بیان کنیم. اما چنانچه احساس کردید نیاز به اطلاعات بیشتری در این خصوص دارید، می‌توانید با کارشناسان صدرا پلیمر اسپادانا در ارتباط باشید.
پلی اتیلن سنگین یا HDPE
پلی اتیلن سنگین یا HDPE از آن دسته اتیلن هایی است که به دلیل برخورداری از زنجیر پلیمری بدون شاخه ، دارای نیروی بین مولكولی در زنجیره بالا و استحكام كششی بیشتری نسبت به بقیه پلی اتیلن‌ها است. شرایط واكنش و نیز نوع كاتالیزور مورد استفاده در تولید پلی اتیلن سنگین HDPE نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. روش مورد استفاده برای تولید پلی اتیلن بدون شاخه، معمولاً روش پلیمریزاسیون با كاتالیزور زیگلر ـ ناتا می‌باشد.
پلی اتیلن سبك یا LDPE
پلی اتیلن سبك یا LDPE بر عکس پلی اتیلن سنگین یا HDPE ، جز دسته پلی اتیلن های شاخه‌دار به شمار می‌آید و همین امر باعث می‌گردد تا زنجیرهای LDPE نتوانند به خوبی با یكدیگر پیوند برقرار كنند و نهایتاً از نیروی بین مولكولی ضعیف و استحكام كششی كمتری برخوردار باشند. پلی اتیلن سبك یا LDPE از آنجایی که عمدتاً با روش پلیمریزاسیون رادیكالی تولید می‌شود باعث شده است تا علاوه بر انعطاف‌پذیری ، امكان تجزیه به وسیله میكرو ارگانیسم ها را نیز دارا باشند.
پلی اتیلن خطی با دانسیته پایین یا LLDPE
پلی اتیلن خطی با دانسیته پایین یا LLDPE نوعی پلیمر خطی است با تعدادی شاخه‌های کوتاه که معمولاً از طریق كوپلیمریزاسیون اتیلن با آلكن‌های بلند زنجیر ایجاد می‌شود. به بیانی دیگر، وقتی هیچ شاخه‌ای در مولکول وجود نداشته باشد، به آن پلی اتیلن خطی گفته می‌شود. از نظر سختی، پلی اتیلن خطی نسبت به پلی اتیلن شاخه‌ای دارای جایگاه بالاتری است، اما از نظر شیوه ساخت و نیز قیمت، پلی اتیلن شاخه‌ای آسان‌تر و ارزان‌تر از پلی اتیلن خطی ساخته می‌شود.
پلی اتیلن با دانسیته متوسط یا MDPE
پلی اتیلن با دانسیته متوسط یا MDPE نوعی دیگر از انواع پلی اتیلن می‌باشد که بیشترین کاربرد آن در تولید لوله‌های پلاستیكی و اتصالات لوله‌كشی می‌باشد.
کاربردهای پلی اتیلن
پلی اتیلن ها بر اساس نوع دانسیته ای که دارند، دارای کاربردهای متفاوتی در صنایع مختلف هستند. به عنوان نمونه می‌توان به ساخت مخازن پلی اتیلنی اشاره نمود. در این بخش قصد داریم تا به جهت آشنایی شما با برخی از مهم‌ترین کاربردهای پلی اتیلن، چند مورد را به صورت مختصر با شما به اشتراک بگذاریم.
• کاربرد در صنایع بسته بندی : فیلم‌های بسته بندی، ظروف یکبار مصرف، انواع بطری‌ها، کیسه‌های پلاستیک برای بسته بندی مواد فله مانند سیمان، گچ، حبوبات و غلات، آرد و...
• کاربرد در حمل و نقل: باک بنزین‌های خودرو، مخازن قابل حمل و...
• کاربردهای طبی: بسته بندی محصولات بهداشتی، مخازن نگهداری دارو، بطری‌ها و ظروف پزشکی و آزمایشگاهی و ...
• کالاهای مصرفی: تولید اسباب بازی‌ها، بطری‌ها و درب‌های بطری، مخازن نگهداری مواد بهداشتی و ...
• لوازم خانگی و ظروف آشپزخانه
• کاربرد صنعتی: لوله‌های پلی اتیلن، مخازن متعدد پلی اتیلن، پوشش کابل‌های برق ، پوشش لوله‌های فلزی و ...
در پایان امیدواریم نکاتی که به صورت خلاصه در خصوص پلی اتیلن و پلیمر بیان شد، برای شما مفید بوده باشد. چنانچه در این خصوص سؤالی دارید، کارشناسان صدرا پلیمر اسپادانا آماده پاسخگویی به سؤالات شما عزیزان هستند.