برخی مواقع نیاز است تا به جهت برخی مصارف غیر آشامیدنی، فاضلاب تولید شده در برخی مجتمعهای مسکونی، صنعتی، ویلایی، تولیدی و... تصفیه شود و به چرخه مصرف برگردد. در چنین مواقعی نقش سپتیک تانک یا تانک فاضلاب بسیار چشمگیر خواهد بود.
همچنین در نواحی و مناطقی که سطح آبهای زیرزمینی بالا است، به دلیل اینکه امکان حفر چاه برای دفع فاضلاب وجود ندارد، از سپتیک تانک استفاده میشود.
سپتیک تانک که با عناوین دیگری چون، تانک فاضلاب و مخزن فاضلاب نیز شناخته میشوند، سادهترین و البته در میان واحدهای تصفیه فاضلاب و به ویژه فاضلابهای انسانی، پراستفادهترین واحد به شمار میآید. در تانک فاضلاب یا همان سپتیک تانک، تصفیه فاضلاب از طریق فرایند سه مرحلهای ته نشینی، شناور سازی و بیولوژیکی صورت میگیرد.
در یک دسته بندی کلی میتوان انواع سپتیک تانک یا مخزن فاضلاب را از نظر نوع مواد به کار رفته در ساخت آنها، در چهار دسته قرار داد که تمامی آنها در نوع عملکرد مشابه بوده اما هر یک از جنبههای گوناگونی دارای مزایا و معایبی هستند.
سپتیک تانک بتنی
سپتیک تانک آجر و سیمانی
سپتیک تانک کامپوزیتی
سپتیک تانک پلی اتیلنی
سپتیک تانک فایبر گلاس
اجزای سپتیک تانک
مخزن فاضلاب یا سپتیک تانک برای اجرای صحیح فرایند تصفیه فاضلاب، از بخشهای مختلفی تشکیل شده است که به جهت آشنایی شما عزیزان با این بخشها، توضیحات مختصری را در خصوص مهمترین بخشهای سپتیک تانک بیان خواهیم کرد.
بخش ورودی فاضلاب : فاضلاب از طریق این بخش که شامل لوله و بافل یا میانگیر ورودی میباشد، وارد مخزن اولیه تانک فاضلاب میشود.
مخزن اولیه : این بخش که به عنوان مخزن ابتدایی برای جمعآوری فاضلاب میباشد، تقریباً دوسوم ( 2/3 ) حجم کل سپتیک تانک را تشکیل میدهد.
دیوار حائل : این بخش از مخزن فاضلاب که دیوار جداکننده نیز نامیده میشود، وظیفه جلوگیری از ورود لجن، چربی و روغنهای معلق در فاضلاب را به مخزن زلال سازی یا مخزن ثانویه دارد.
مخزن زلال سازی : این مخزن که به آن مخزن ثانویه نیز گفته میشود، دربرگیرنده تقریباً یکسوم ( 1/3 ) حجم کل سپتیک تانک میباشد که محل جمعآوری فاضلابهای تصفیه شده از چربیها، لجنها و هر گونه مواد ته نشین شونده میباشد.
بخش خروجی گاز : این بخش که به آن مجرای خروج بیوگاز نیز گفته میشود، در واقع بخش تهویه گازهای ناشی از فرایندهای بیهوازی تصفیه فاضلاب میباشد.
بخش خروجی فاضلاب : فاضلاب تصفیه شده از طریق این بخش که شامل لوله خروجی و بافل یا میانگیر خروجی میباشد، از مخزن زلال ساز خارج میشود.
انواع سپتیک تانک
همانطور که اشاره شد، مخزن فاضلاب یا سپتیک تانک دارای انواع متعددی میباشد که هر یک با توجه به نوع موادی که در ساخت آنها به کار رفته است، دارای مزایا و معایبی میباشند. در ادامه قصد داریم تا 3 مورد از مهمترین و پرکاربردترین مدلهای سپتیک تانک را به صورت مختصر مورد بررسی قرار دهیم.
سپتیک تانک بتنی
جنس این مدل از تانک فاضلاب، از بتن مسلح بوده و به مرور امکان خوردگی و ترک در آن زیاد است. مهمترین مشکل در این مدل از سپتیک تانکها، مسئله نفوذپذیری و نشت فاضلاب از بدنه و درزها میباشد. همین امر باعث میشود به مرور سبب خوردگی آرماتورها شده و علاوه بر اینکه باعث تخریب بتن شود، باعث آلودگی خاک و محیط اطراف سپتیک تانک نیز گردد.
سپتیک تانک آجر سیمانی
در ساخت این مدل از مخزن فاضلاب، از آجر فشاری و ترکیب ماسه سیمان استفاده میشود. البته در برخی موارد از بلوک سیمانی یا سنگ به جای آجر استفاده میشود. اصلیترین مشکل موجود در این مخازن، بالا بودن میزان نفوذپذیری و نشت فاضلاب از دیوارهها و کف است که به مرور و به دلیل عدم مقاومت دیواره آنها در برابر نشست و فشارهای جانبی رخ میدهد. همین امر باعث آلودگی خاک اطراف مخزن میشود.
سپتیک تانک پلی اتیلنی
استفاده از سپتیک تانکهای پلی اتیلنی به دلیل وجود قابلیتهای ویژه و نیز مزیتهای فراوانی که دارد، به مراتب در پروژههای مهم بیشتر از سایر مدلها مورد توجه میباشد. هر چند قیمت تانک فاضلاب پلی اتیلنی یا سپتیک تانک پلی اتیلنی به نسبت سایر مدلها بالاتر است، اما به دلیل کیفیت و مقاومت آن و نیز جلوگیری از آلودگی خاک و محیط زیست به دلیل نشتیهای احتمالی، باعث اقبال و توجه سازندگان محصولات پلی اتیلنی به سمت ساخت این مدل مخازن شده است.
اگر بخواهیم به صورت خیلی کلی اشارهای به مهمترین مزایای سپتیک تانک پلی اتیلنی در مقایسه با سایر مدلهای سپتیک تانک داشته باشیم، میتوان گفت، مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی، آببندی کامل، سرعت بالای ساخت و نیز سرعت بالای نصب باعث شده است تا علیرغم قیمت بالای این مخازن، که اصلیترین مشکل آنها میباشد، اما استفاده از آنها در پروژههای گوناگون، روزبهروز در حال رشد باشد.
چرا سپتیک تانک پلی اتیلنی؟
در این بخش و به عنوان بخش پایانی این مقاله، قصد داریم تا به این سؤال پاسخ دهیم که چرا با وجود قیمت بالای این مدل از مخازن، باز بسیاری از کارشناسان تأکید دارند که آنها را جایگزین سایر مخازن کنند.
برای پاسخ به این سؤال، به دور از هرگونه توضیح اضافی، ترجیح میدهیم تا تنها برخی از مهمترین مزایای این مدل از تانک فاضلاب را با شما در میان بگذاریم تا خود به وضوح دلیل تأکید کارشناسان را دریابید.
• توان و مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگیهای ناشی از وضعیتهای نامناسب محیطی و اسیدی فاضلاب
• امکان آببندی کامل و جلوگیری از انتشار هر گونه آلودگی به خارج از مخزن
• امکان بهکارگیری چندین جداره در ساخت آن به جهت افزایش مقاومت در برابر فشارهای ناشی از خاک به بدنه سپتیک تانک
• کاهش سختی کار و زمان انجام عملیات به دلیل سرعت ساخت بالا و نیز سرعت بالای نصب و راه اندازی
• به جهت جلوگیری از اشغال فضای محیط، امکان دفن در زیر زمین را دارد
• سادگی و راحتی جابجایی و نصب مخزن سپتیک پلی اتیلنی به دلیل وزن سبک آن
• وجود دریچههای تخلیه و بازدید به جهت تسهیل تخلیه لجنهای موجود در سپتیک تانک
• عدم نیاز به هرگونه عملیات ساختمانی و امکان جابجایی آن حتی تا چند سال پس از نصب اولیه
• به دلیل مقاومت بالا در برابر اشعه خورشید و آنتی UV بودن، ایجاد اتاقک یا دیوار حائل برای مخزن امری ضروری نیست
• و...
چنانچه در خصوص سپتیک تانک سؤالی دارید و یا اینکه نیاز به راهنمایی بیشتری میباشد، کارشناسان صدرا پلیمر اسپادانا آماده پاسخگویی به سؤالات شما عزیزان و ارائه راهنمایی بیشتر هستند.